Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, tj.:
- postępowanie o zatwierdzenie układu,
- przyspieszone postępowanie układowe,
- postępowanie układowe,
- postępowanie sanacyjne.
FORMALIZACJA I RESTRYKCYJNOŚĆ POSTĘPOWANIA SĄ TYM WIĘKSZE – IM WIĘKSZA JEST OCHRONA DŁUŻNIKA I ZAKRES ŚRODKÓW, POZWALAJĄCYCH NA PRZYWRÓCENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA.
1. postępowanie o zatwierdzenie układu – PZU
Jedyne pozasądowe postępowanie restrukturyzacyjne. Polega na zawarciu porozumienia między dłużnikiem, a wierzycielami bez konieczności wszczęcia pełnego postępowania restrukturyzacyjnego. Dłużnik przedstawia wierzycielom propozycję układu, a jeśli uzyska akceptację ich określonej większości, sąd może zatwierdzić taki układ. Możliwość skorzystania z tego postępowania warunkuje suma wierzytelności spornych wobec dłużnika, uprawniających do głosowania nad układem, nieprzekraczająca 15% wierzytelności uprawniających do głosowania. Jest ono zatem przeznaczone dla przedsiębiorstw, których sytuacja finansowa nie wymaga dokonywania gruntownych zmian restrukturyzacyjnych w prowadzonej działalności, a jedynie wypracowania porozumienia z wierzycielami. Nadzorca układu dokonuje obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego, dzięki czemu dłużnik uzyskuje ochronę przed egzekucją. Dodatkowo od obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego do prawomocnego umorzenia lub zakończenia postępowania o zatwierdzenie układu dłużnik jest chroniony przed wypowiedzeniem niektórych umów (np. najmu, dzierżawy, kredytu).
Pozostałe postępowania restrukturyzacyjne są prowadzone przed sądem upadłościowym, co wpływa m.in. na długość prowadzonego postępowania, wzrost kosztów oraz większe sformalizowanie procesu.
2. przyspieszone postępowanie układowe – PPU
Podobnie jak przy PZU suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie może przekraczać 15% sumy wszystkich wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Jednak w tym przypadku dłużnik uzyskuje dodatkową ochronę w postaci ochrony przed egzekucją (dopiero po otwarciu postępowania) oraz zakazu wypowiadania przez kontrahentów umów istotnych dla działalności dłużnika. Dodatkowo po dniu otwarcia przyspieszonego postępowania układowego dłużnik ma zakaz regulowania świadczeń objętych układem. Zaletą tego postępowania restrukturyzacyjnego jest również jego szybkość. Zazwyczaj ten rodzaj postępowania kończy się przed upływem roku od jego otwarcia. Możliwość zarządu majątkiem jest jednak ograniczona, ponieważ dłużnik potrzebuje zgody nadzorcy sądowego na czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu. Dla każdego przedsiębiorcy te czynności będą inne i powinny zostać ustalone przez nadzorcę sądowego zaraz po otwarciu postępowania. W tym wariancie postępowania możliwe jest również zawarcie układu częściowego. Warto zwrócić również uwagę na to, że wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo (np. hipoteka) mogą dalej prowadzić postępowanie egzekucyjne. W takim przypadku egzekucję komorniczą można zawiesić jedynie na trzy miesiące.
3. postępowanie układowe
Postępowanie układowe przeznaczone jest dla tych przedsiębiorstw znajdujących się w gorszej sytuacji finansowej niż w przypadku dwóch poprzednich postępowań ( suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% wierzytelności uprawniających do głosowania). Jest to pełne postępowanie restrukturyzacyjne, które daje przedsiębiorstwu możliwość renegocjacji i restrukturyzacji swoich zobowiązań wobec wierzycieli. Dłużnik musi przedstawić dokładny plan układowy, który musi zostać zaakceptowany przez większość wierzycieli i zatwierdzony przez sąd. Postępowanie to może prowadzić do głębokich zmian w strukturze i działalności przedsiębiorstwa. Istotną różnicą w stosunku do PPU jest możliwość uzyskania zabezpieczenia (przed egzekucją komorniczą) na etapie rozpoznawania wniosku. W wyniku takiego zabezpieczenia możliwe jest zawieszenie postępowań egzekucyjnych oraz uchylenie zajęć rachunków bankowych. W związku z możliwością prowadzenia sporów z wierzycielami na etapie przygotowania spisu wierzytelności ten rodzaj postępowania trwa dłużej niż PPU. Może to być postrzegane jako wada bądź zaleta – zależy od sytuacji dłużnika. Z jednej strony dłużnik ma więcej czasu na postawienie swojej firmy na nogi. Z drugiej może mieć problem ze znalezieniem nowych kontrahentów.
W pozostałym obszarze postępowanie układowe i przyspieszone postępowanie układowe są do siebie podobne – zapewniają częściową ochronę przeciwegzekucyjną, przedsiębiorca utrzymuje zarząd nad firmą w zakresie czynności nieprzekraczających zwykłego zarządu, natomiast w czynnościach przekraczających zwykły zarząd, wymagana jest zgoda nadzorcy sądowego.
4. postępowanie sanacyjne
Najbardziej sformalizowane i restrykcyjne postępowanie, najdroższe i trwające zasadniczo najdłużej, ale najskuteczniejsze – dające dłużnikowi największą ochronę i najwięcej możliwości działań „naprawczych tj. redukcja zatrudnienia, odstąpienie od niekorzystnych umów wzajemnych, bezciężarowa sprzedaż majątku. W tym postępowaniu dłużnik traci zarząd nad przedsiębiorstwem. W jego miejsce wchodzi zarządca. Udział wierzytelności spornych nie ma tutaj żadnego znaczenia. Do najważniejszych zalet sanacji zaliczyć należy:
- brak możliwości prowadzenia przez wierzycieli postępowań egzekucyjnych – dotyczy to również wierzycieli z zabezpieczeniem rzeczowym,
- możliwość odstąpienia od nierentownych umów bez ponoszenia kary umownej – przykładowo umowy najmu lokali w galeriach handlowych,
- postępowanie zabezpieczające na etapie rozpatrywania wniosku – chodzi o zawieszenie egzekucji komorniczych i uchylenie zajęć rachunków bankowych,
- możliwość “przymuszenia” opornych wierzycieli z zabezpieczeniem rzeczowym do przyjęcia układu.
Nasza Kancelaria zapewni Państwu kompleksowe wsparcie prawne w zakresie przygotowań do postępowań restrukturyzacyjnych. Współpracujemy z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym, mogącym pełnić w postępowaniu restrukturyzacyjnym funkcję nadzorcy układu, nadzorcy sądowego, bądź zarządcy. Bieżąca obsługa prawna firmy pozwala na wdrożenie narzędzi zapewniających przedsiębiorcom osobiste bezpieczeństwo w sytuacji zaistnienia stanu niewypłacalności.
