W wierszu Jana Brzechwy mówiły jaskółki niedobre są spółki, ale czy to prawda? Zapraszamy do lektury pierwszego artykułu na naszym blogu, poświęconego tematyce spółkowej. Mamy nadzieję, że ten cykl tematyczny pozwoli przekonać wszystkich jeszcze nieprzekonanych, że prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki, wcale nie musi być kosztowne lub skomplikowane.
Dzisiejszy wpis jest poświęcony spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i organowi, bez którego ta spółka nie może działać – czyli zarządowi. Z treści wpisu dowiecie się, między innymi, jaką rolę w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością pełni zarząd, jaka jest odpowiedzialność członków zarządu, a także jak powołać lub odwołać członka zarządu.
Zarząd jest organem wykonawczym strategicznych oraz taktycznych decyzji Spółki. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Prawo reprezentowania polega na dokonywaniu czynności prawnych, szczególnie na zawieraniu umów, składaniu i przyjmowaniu oświadczeń, prowadzeniu negocjacji, czy procesów i występowaniu przed sądami lub organami administracji.
Członkiem zarządu może być tylko osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych. A kto nie może być członkiem zarządu? \wyłączenia reguluje art. 18 § 2 kodeksu spółek handlowych, który stanowi, że:
§ 2.
Nie może być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorem albo prokurentem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo określone w art. 587-5872, art. 590 i art. 591 ustawy oraz art. 228-231 i rozdziałach XXXIII-XXXVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2345 i 2447).
Zakaz, o którym mowa powyżej, ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, chyba że wcześniej nastąpiło zatarcie skazania. Skazany w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku, może złożyć wniosek do sądu, o zwolnienie go z zakazu pełnienia funkcji w spółce handlowej lub o skrócenie czasu obowiązywania zakazu. Takie uprawnienie nie dotyczy skazanych za przestępstwo popełnione umyślnie.
.
Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków co oznacza, że aby mówić o zarządzie musi do niego zostać powołana co najmniej jedna osoba. Czy w zarządzie zawsze musi być Prezes? – nie. Kodeks spółek handlowych posługuje się pojęciem „członkowie zarządu”, jedynie w art. 208 § 8 k.s.h. wspomina o „prezesie zarządu”. Przepis ten nie wymaga jednak, aby w skład zarządu wchodził prezes. A zatem Zarząd może składać się z kilku Członków Zarządu i nie mieć Prezesa.
Członkowie zarządu, co do zasady, są powoływaniu i odwoływani uchwałą wspólników. Należy pamiętać, że umowa spółki może przewidywać inne szczegółowe regulacje dotyczące działania zarządu, odbiegające od regulacji kodeksowych. Warto w tym miejscu wspomnieć, że taka uchwała powinna zostać pojęta w trybie tajnym, gdyż ma charakter osobowy. Powołanie członka zarządu wywołuje skutek od chwili podjęcia uchwały, chyba że sama treść uchwały określa inny termin powierzenia funkcji.
Zakończenie sprawowania funkcji może być również konsekwencją złożenia rezygnacji przez członka zarządu. Aktualnie, jeśli w wyniku rezygnacji żaden mandat w zarządzie nie byłby obsadzony, członek zarządu składa rezygnację wspólnikom, zwołując jednocześnie zgromadzenie wspólników. Zaproszenie na zgromadzenie wspólników zawiera także oświadczenie o rezygnacji członka zarządu z funkcji. W takim przypadku rezygnacja ostatniego członka zarządu jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników.
Mówiąc o odpowiedzialności członka zarządu możemy rozróżnić odpowiedzialność wobec spółki oraz odpowiedzialność wobec podmiotów trzecich. Członek zarządu odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy. Członek zarządu nie narusza obowiązku dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności, jeżeli postępując w sposób lojalny wobec spółki, działa w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które powinny być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny.
Wszystkie osoby, które są członkami zarządu lub rozważają pełnienie takiej funkcji, powinny znać treść art. 299 k.s.h. Wskazany przepis jest bardzo ważny, gdyż określa w jakich okolicznościach członek zarządu jest odpowiedzialny za zobowiązania spółki oraz kiedy członek zarządu może się uwolnić od takiej odpowiedzialności.
§ 1
Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
§ 2.
Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Jeżeli mowa o odpowiedzialności członka zarządu to warto w tym miejscu również wspomnieć o regulacji art. 116 ordynacji podatkowej, który w swej treści jest podobny do wyżej wskazanego art. 299 ksh.
§ 1.
Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, prostej spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2309) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
§ 1a.
Jeżeli obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał i istniał wyłącznie w czasie, gdy prowadzona była egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, uznaje się, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy członka zarządu, o którym mowa w § 1.
§ 2.
Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.
Odpowiedzialność członków zarządu wskazanych w art. 299 k.s.h. oraz art. 116 o.p. ma charakter osobisty. Dotyczy więc całego ich majątku. Jest to też odpowiedzialność solidarna. Regulacje art. 299 k.s.h. art. 116 o.p. wskazują, że mamy do czynienia przy ich stosowaniu z podwójną solidarnością, która ma miejsce po pierwsze między zobowiązanymi a podatnikiem, a po wtóre między samymi członkami zarządu.
Jeśli masz pytania lub chcesz się więcej dowiedzieć o spółkach, w tym spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią.
opracowanie: Agnieszka Koperwas
